Sprzedaż samochodu – jak zgłosić, jakie podatki, jakie formalności?

Sprzedaż samochodu wiąże się nie tylko z zawarciem umowy i przekazaniem pojazdu nowemu właścicielowi. To także szereg obowiązków administracyjnych i podatkowych, których należy dopełnić w odpowiednich terminach. W niniejszym poradniku przedstawiamy krok po kroku, jak prawidłowo przeprowadzić proces sprzedaży auta zgodnie z aktualnymi przepisami prawa – od formalności i zgłoszeń po kwestie związane z podatkami i ubezpieczeniem.

Sprzedaż samochodu – co musisz wiedzieć na start?

Sprzedaż samochodu, niezależnie od tego, czy odbywa się pomiędzy osobami prywatnymi, czy w ramach działalności gospodarczej, to czynność prawna, która wymaga odpowiedniego przygotowania. Już na etapie planowania transakcji warto zapoznać się z przepisami oraz z obowiązkami, jakie spoczywają na zbywcy pojazdu.

W pierwszej kolejności należy przygotować się na sporządzenie prawidłowej umowy sprzedaży. To właśnie ona stanowi podstawę do wszystkich dalszych czynności – od przerejestrowania pojazdu przez nabywcę, po zgłoszenie zbycia w urzędzie. Dodatkowo trzeba pamiętać o obowiązku poinformowania ubezpieczyciela o dokonaniu sprzedaży oraz o ewentualnym rozliczeniu podatkowym, jeśli sprzedaż pojazdu nastąpiła w krótkim czasie od jego zakupu.

Czytaj również: Sprawdzanie OC. Jak sprawdzić ubezpieczenie samochodu?

Jakie formalności przy sprzedaży samochodu?

Dopełnienie formalności to kluczowy element bezpiecznej sprzedaży samochodu. Niedopatrzenia na tym etapie mogą prowadzić do poważnych problemów – na przykład w sytuacji, gdy kupujący nie przerejestruje pojazdu, a dotychczasowy właściciel otrzymuje mandaty, wezwania do zapłaty OC czy nawet odpowiedzialność za wykroczenia drogowe.

Najważniejszym dokumentem jest umowa sprzedaży samochodu, która powinna być sporządzona w formie pisemnej. Powinna zawierać:

• pełne dane stron umowy (imiona, nazwiska, PESEL, adresy zamieszkania),
• dane pojazdu (marka, model, numer VIN, numer rejestracyjny, rok produkcji),
• cenę pojazdu,
• datę i miejsce zawarcia umowy,
• podpisy obu stron.

Dodatkowo, wraz z pojazdem należy przekazać nabywcy:

• dowód rejestracyjny,
• kartę pojazdu (jeśli była wydana),
• dokument potwierdzający ważność badania technicznego,
• polisę OC (z informacją, że nabywca może kontynuować ubezpieczenie lub zawrzeć nowe).

Gdzie zgłosić sprzedaż samochodu?

Zgłoszenie sprzedaży samochodu to obowiązek, który wynika z przepisów Prawa o ruchu drogowym (art. 78 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r.). Zbywca pojazdu musi poinformować wydział komunikacji o zbyciu auta w terminie do 30 dni od daty transakcji.

Zgłoszenia można dokonać na trzy sposoby:

• osobiście w odpowiednim urzędzie (wydziale komunikacji starostwa powiatowego lub urzędu miasta),
• przez pełnomocnika – konieczne jest udzielenie pisemnego pełnomocnictwa i wniesienie opłaty skarbowej (17 zł),
• online, za pośrednictwem portalu www.gov.pl, wykorzystując profil zaufany lub e-dowód.

W niektórych przypadkach urzędy mogą wymagać dodatkowych dokumentów – np. oryginału umowy lub podpisów obu stron. Dlatego warto wcześniej zapoznać się z wymaganiami konkretnego urzędu.

Czytaj również: Co można znaleźć pod maską samochodu?

Podatek od sprzedaży samochodu – kiedy trzeba zapłacić?

W przypadku sprzedaży samochodu często pojawia się pytanie: kto płaci podatek i w jakiej wysokości? Odpowiedź zależy od okoliczności.

Sprzedający, który zbywa pojazd po upływie co najmniej 6 miesięcy od dnia jego zakupu, nie ma obowiązku rozliczenia się z urzędem skarbowym. Natomiast jeśli sprzedaż nastąpiła przed upływem 6 miesięcy, musi on wykazać dochód z tej transakcji w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT) i zapłacić podatek dochodowy – zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei nabywca pojazdu ma obowiązek zapłaty podatku PCC (podatek od czynności cywilnoprawnych) w wysokości 2% wartości rynkowej pojazdu. Obowiązuje tu 14-dniowy termin na złożenie deklaracji PCC-3 i dokonanie płatności. Zwolnienie z podatku PCC przysługuje m.in. przy zakupie od firmy, z fakturą VAT.

Jak zgłosić sprzedaż samochodu w praktyce?

Procedura zgłoszenia sprzedaży pojazdu jest stosunkowo prosta, ale wymaga dokładności i przestrzegania terminów. Prawidłowo przeprowadzone zgłoszenie pozwala uchronić się przed późniejszymi problemami związanymi z odpowiedzialnością za pojazd.

Do zgłoszenia zbycia pojazdu potrzebne będą:

• formularz zgłoszenia zbycia pojazdu (do pobrania online lub w urzędzie),
• kopia umowy sprzedaży (oryginał zostaje u Ciebie i nabywcy),
• dowód osobisty lub dokument pełnomocnika.

Po złożeniu zgłoszenia – niezależnie od formy – warto zachować potwierdzenie przyjęcia dokumentów. W przypadku zgłoszenia online otrzymasz je w formie pliku PDF. Taki dokument może się przydać w przyszłości, np. jeśli pojawią się spory dotyczące OC lub mandaty na Twoje nazwisko.

Sprzedaż samochodu – najczęstsze błędy

Pomimo pozornej prostoty, sprzedaż samochodu to proces, w którym wiele osób popełnia powtarzalne błędy. Oto te najczęstsze:

• Brak zgłoszenia sprzedaży – prowadzi do sytuacji, w której byli właściciele otrzymują mandaty, opłaty z OC lub wezwania z sądu.
• Niekompletna lub nieczytelna umowa – błędy w numerze VIN, brak podpisów czy daty mogą skutkować odmową przerejestrowania auta przez kupującego.
• Nieprzekazanie dokumentów – bez dowodu rejestracyjnego lub karty pojazdu nowy właściciel nie zarejestruje pojazdu.
• Brak kontaktu z ubezpieczycielem – może skutkować wystawieniem nowej składki na byłego właściciela.

Sprzedaż samochodu a OC – co się dzieje z ubezpieczeniem?

Po sprzedaży samochodu obowiązują konkretne zasady związane z polisą OC. Zgodnie z przepisami ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (art. 32), ubezpieczenie OC „przechodzi” automatycznie na nowego właściciela. Nabywca może kontynuować polisę lub wypowiedzieć ją i zawrzeć nową.

Sprzedający ma obowiązek poinformowania towarzystwa ubezpieczeniowego o zbyciu pojazdu w terminie do 14 dni. W przeciwnym razie firma może wystawić kolejną ratę składki i obciążyć nią byłego właściciela.

Warto pamiętać, że w przypadku niskiej składki OC – wynikającej np. z długiej historii ubezpieczenia – nowy właściciel może nie skorzystać z Twoich zniżek. Dobrze o tym poinformować go przy sprzedaży.